روش های لحیم کاری (soldering ways)

هویه

هویه ضروری ترین وسیله در لحیم کاری می باشد و در وات ها وشکل های مختلف ارايه می شود. برای اتصال دو قطعه بایستی لحیم ذوب شده را در محل مورد نظر قرار دهیم . ذوب کردن لحیم توسط وسیله ای به نام هویه (soldering iron)انجام می شود. ساده ترین هویه عبارت است از یک دسته ویک نوک مخروطی تیز که توسط جریان برق (المنت) داغ می شود.

هفت نوع دستگاه برای لحیم کاری معمول می باشد:

1.      نوع معمول آن که قلمی (iron pencil-style soldering) میباشد : این هویه دارای رنج وات رایج بین 10 تا 60 وات می باشد.

2.      نوع تفنگی (soldering gun) : که معمولا دارای وات های بیش تر می باشد و به صورت آنی داغ می شود.

3.      نوع گازی: در مواردی که دسترسی به برق راحت نیست می توان از این نوع هویه استفاده کرد. جرقه زن های پیزوالکتریک گاز را مشتعل کرده وحرارت آن , نوک هویه را گرم می کند. این هویه معمولا دارای توان 80 تا 150 وات است ومخزن آن با گاز بوتان پر می شود. یک مخزن گاز می تواند تا 180 دقیقه کار کند.

4.      هویه ساده : به وسیله ی حرارت چراغ پریموس گاز یا ذغال گرم می شود. که در الکترونیک کاربردی ندارد و برای بستن در قوطی های حلبی استفاده می شود.

5.      هویه با هوای داغ (hot air blower) : این مدل ها انواع متنوعی دارند که می تواند فقط شامل دستگاه دمنده هوای داغ باشد و یا در کنار آن یک هویه قلمی هم داشته باشد که در این صورت به آن hot air soldering station میگویند. این ابزار وقتی ارایه شد که کار لحیم کاری به واسطه ورود قطعات SMD سخت تر شد.

6.      هویه اینفرارد (infrared soldering station) : تکنولوژی ساخت در نسل جدید هیترها گزینه باد ( جریان هوا) به کل حذف شده و برای ایجاد گرما از یک عنصر نیمه هادی مادون قرمز استفاده شده است. این به معنای آن است که منبع گرمایی دستگاه توسط نور متمرکز شده مادون قرمز تامین می شود چیزی شبیه به لیزر , البته با شدت و قدرت کمتر. این نوع  برای پکیج هایی مانند BGA که پایه های زیر آی سی هست بسیار مناسب می باشد.

7.      روش حمام (وان) قلع (wave soldering) : روش مونتاژ با وان قلع معمولا برای بردهای یک لایه با چاپ محافظ استفاده می شود به این صورت که بعد از این که وان روشن شد وشروع به ذوب کردن شمش های قلع کرد وخوب گرم شد , باید اول برد را تمیز کرده و سپس قطعه چینی می گردد و خیلی آرام برد را از یک سمت وارد وان کرده  و از طرف دیگر بیرون آورده می شود حا با استفاده از کف چین پایه های اضافی را قطع میشود.

استفاده از دستگاه Reflow Oven

برای نصب قطعات روش دیگری هست که این روش lead-free reflow process نامیده می شود. بعد از قرار دادن قطعات نصب سطحی روی برد , لازم است که قلع خمیری (solder paste) را حرارت بدهیم تا قطعات قلع کاری شوند. برای این منظور از دستگاه Reflow Oven , که شبیه یک فر بزرگ با سینی متحرک است استفاده می شود تا عمل لحیم کاری انجام شود و سپس خود دستگاه برد را خنک میکند.

سیم لحیم (solder wire):

یکی از موضوعات مهم در صنعت برق لحیم کاری است . ماده اتصال دهنده , که آلیژی از قلع وسرب است را لحیم می نامند. چنانچه بر روی قرقره لحیم نگاه کنید دو عدد یر روی آن نوشته شده است که یکی درصد قلع ودیگری درصد سرب می باشد. بهترین لحیم برای کارهای الکترونیکی لحیمی است که دارای 63درصد قلع و37درصد سرب دارد.سیم لحیم دارای قطر متفاوت هست که بسته به ظرافت کار شما تغییر می کند, متداول تری آن دارای 0.8 میلیمتر است.

کاربرد سیم لحیم در لحیم کاری با هویه قلمی وتفنگی می باشد.

خمیر قلع (solder paste):

خمیری خاکستری و چسبناک و حاوی ماده FLUX برای لحیم کاری بهتر. این ماده در هنگام لحیم کاری قطعاتSMD به طرز شکفت انگیزی کار را راحت می کند , برای استفاده از این خمیر نیاز به دستگاه hot air خواهم داشت تا این خمیر را ذوب کند.

فلاکس(FLUX):

یک ماده پاک کننده شیمیایی می باشد که انواع متداول آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.      آمونیم کلراید و ROSIN برای لحیم کاری با قلع

2.      کلرید روی و هیدروکلریک اسید برای لحیم کاری آهن گالوانیزه و مواد حاوی روی

3.      کلرید سدیم و کلرید پتاسیم .سدیم فلوراید که در ریخته گری برای از بین بردن بردن ناخالصی از فلزات غیر آهنی  مذاب مانند آلومینیوم و یا برای اضافه کردن عناصر دلخواه از قبیل تیتانیوم استفاده می شود.

4.      کاربرد این ماده در برق برای راحت کردن لحیم کاری بوده و به سه صورت مایع , ژله ای وخمیری فروخته می شود وسه کارایی کلی دارد:

v     اکسید های ایجاد شده در برد را پاک می کند.

v     باعث ایجاد چسبندگی بین قطعه و برد می شود تا مثلا هنگام لحیم کاری یک آی سی SMD چند صد پایه , قطعه از جایش تکان نخورد.

v     باعث می شود قلع به صورت کروی دربیاید و حوالی PADجمع شود این عمل باعث می شود تا بین PADها اتصالی ایجاد نشود.

ذره بین با چراغ (Magnifying Lamp) :

تشکیل شده از یک عدسی محدب که اکثرا یکنواخت نیست یعنی یک لنز محدب است که در یک قسمت دارای ضخامت بیش تر برای بزرگ نمایی بیش تر می باشد. همینطور بخاطر داشتن یک لامپ مهتابی لوله ای باعث بهتر شدن دید هنگام استفاده می شود.

پنس (Tweezers) :

ابزاری مفید در لحیم کاری که به وسیله ی آن می شود قطعات کوچک را نگه داشت یه برداشت . توصیه می شود هنگام خرید نوع ضد مغناطیسی آن را خریداری کنید.

پایه برای هویه :

برای جلو گیری از خطرات سوزاندن سیم , مز کار و... توسط هویه معمولا از وسیله ای به نام پایه هویه استفاده می شود. این وسیله دارای مفتول پیچ فلزی برای قرار دادن هویه و معمولا دارای اسفنجی نسوز برای تمیز کردن نوک هویه می باشد.

سیم چین (Wire cutters) :

سیم چین جز ابزار مکانیکی می باشد که برای بریدن پایه اضافی قطعات مورد استفاده قرار می گیرد , در الکترونیک از سیم چین مینیاتوری  و کوچک استفاده میشود.

قلع کش (Solder Vacuum) :

این ابزار فوق العاده مفید وقتی کارایی خودسش را نشان می دهد که یک توده قلع در بردتان درست شود و به هیچ روشی نتوانید آن را بیرون بیاورید( البته بجز با Solder Wick) همانطور که از اسم آن مشخص است دستگاهی می باشد مکنده که برای مکش قلع مایع از روی برد در موقع عمل تعویض قطعات یعنی (Desoldering) استفاده می شود.

برگرفته از مجله نویز  < شهریور 1389

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: